Inhoud

• Wat is vergiftiging?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Vergiftiging

Wat is vergiftiging?

Als u van een stof zoveel binnenkrijgt dat het uw lichaam beschadigt, noemen we dat vergiftiging. U kunt de stoffen binnenkrijgen via de mond, maar ook via inademing, inspuiting en zelfs via contact met de huid (smeersels, beet, steek, verwonding).

Elke stof kan giftig zijn, als de hoeveelheid maar groot genoeg is. Zo kunnen soms zelfs water of zuurstof schadelijk zijn. Dat komt natuurlijk zelden voor.

Niet ieder mens is even gevoelig voor de hoeveelheid van een stof. Zo zal bijvoorbeeld een klein kind eerder een alcoholvergiftiging krijgen dan een volwassen man. Uw lichaam kan giftige stoffen afbreken. Bij de een gaat dat sneller en beter dan bij de ander. Wordt een giftige stof bij iemand niet of te langzaam afgebroken dan heeft die persoon meer kans op vergiftiging.

De kans op vergiftiging heeft dus te maken met lichaamsgewicht, leeftijd en de aanwezige afbreek-stoffen (enzymen), Hoe fit je bent en of je man of vrouw bent maakt ook uit. Het maakt ook uit of u de stof snel binnenkrijgt (acute vergiftiging) of over een langere tijd (chronische vergiftiging).

Kan ik er zelf iets tegen doen?

De meeste vergiftigingen zijn onbedoeld en te wijten aan onachtzaamheid, onvoorzichtigheid of slordigheid. Zorg dat kinderen niet bij stoffen kunnen komen die giftig kunnen zijn (schoonmaakmiddelen, medicijnen). Zorg dat er geen verwarring is over wat er zit in de flessen in uw kast. Wees voorzichtig met paddestoelen en sommige planten. Gebruik zonodig beschermende kleding en handschoenen. Zorg dat u in uw werkomgeving weet met welke stoffen u werkt; neem zonodig contact op met de bedrijfsarts.

Wat kunt u doen als er sprake is van een vergiftiging?

Raadpleeg de “Gifwijzer”, die u onder andere bij uw apotheker kunt krijgen. Laat slachtoffers niet braken als u niet weet wat hij of zij heeft binnengekregen. Bewaar zo mogelijk restanten van het middel of de verpakking waar het in zat. Bewaak de zogenaamde vitale functies van het slachtoffer: ademhaling, polsslag, temperatuur. Zoek medische hulp bij uw huisarts, de huisartsenpost, de spoedhulpvan een ziekenhuis of bel 112.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Actieve kool
Actieve kool kan bij verschillende soorten vergiftigingen helpen. Het kan schadelijke stoffen aan zich binden. De schadelijke stoffen verlaten dan met de actieve kool via de ontlasting het lichaam en er komt minder van de schadelijke stof in het bloed.

Deferasirox en deferipron
Artsen schrijven deferasirox en deferipron voor bij een vergiftiging met ijzer. Bij mensen die vaak bloed krijgen toegediend, kan te veel ijzer in het bloed terecht komen. Het ijzer is afkomstig van de rode bloedcellen in het bloed. Het teveel aan ijzer kan belangrijke organen beschadigen, zoals het hart en de lever. Deferasirox en deferipron verwijderen het teveel aan ijzer uit het bloed.

Deferoxamine
Artsen schrijven deferoxamine voor bij een vergiftiging met ijzer of aluminium en bij onderzoek naar deze vergiftigingen. Het teveel aan ijzer kan belangrijke organen beschadigen, zoals het hart en de lever. Het teveel aan aluminium kan de hersenen beschadigen. Deferoxamine verwijdert het teveel aan ijzer en aluminium uit het bloed.

Kaliumjodide
Kaliumjodide wordt gebruikt bij een vergiftiging met radioactief jodium. U kunt in contact komen met radioactief jodium bij een ongeluk met een kernreactor. Ook wordt radioactief jodium in het ziekenhuis gebruikt om een tumor te behandelen.
Kaliumjodide beschermt de schildklier. Het voorkomt dat de schildklier het schadelijke radioactieve jodium opneemt. Als er namelijk voldoende jodium in het lichaam aanwezig is, neemt het lichaam geen nieuw jodium meer op, dus ook geen radioactief jodium.

Calciumgluconaat op de huid
Calciumgluconaat op de huid is te gebruiken bij vergiftiging door fluorwaterstofzuur op de huid door een ongeluk. Het bindt zich met het giftige fluorwaterstofzuur. Het kan hierdoor ernstige huidbeschadiging voorkomen.

Folinezuur
Folinezuur (een actieve vorm van vitamine B11) wordt soms gebruikt bij een vergiftiging met methotrexaat of met methanol. Het wordt dan meestal in het ziekenhuis per injectie of per infuus toegediend.

Natriumsulfaat om in te nemen
Natriumsulfaat werkt sterk laxerend. Het zorgt ervoor dat een stof snel via de ontlasting het lichaam verlaat.

Macrogol met elektrolyten
Macrogol met electrolyten werkt sterk laxerend. De stof wordt zo snel uit de darm verwijderd. Het werkt binnen 1 tot 2 uur.